تندخوانی چیست و چرا اهمیت دارد؟

منبع: سایت https://motalesharif.com

ممکن است شما هم جزو آن دسته از کسانی باشید که فکر می‌کنند تندخوانی یا سریع‌خوانی (speedreading) یک مهارت غیرضروری و لوکس است اما اگر اندکی درباره آن مطالعه کرده باشید متوجه خواهید شد که این مهارت، مهارتی ضروری برای رشد و توسعه فردی و جمعی همه ما است.

اگر ذره‌ای به یادگرفتن این مهارت شک دارید بد نیست بدانید این مهارت در بسیاری از مدارس کشورهای توسعه یافته جهان (از جمله ژاپن و آمریکا) تدریس می‌شود.

به‌طور خلاصه تندخوانی یکی از مهارت‌های مطالعه است و برخلاف نام آن، یگانه مزیتش سرعت نیست زیرا می‌تواند علاوه بر بالا بردن سرعت خواندن، کیفیت خواندن و یادآوری را نیز افزایش دهد. بسیاری از روش‌های تندخوانی از بخش بخش کردن متون و کاهش خواندن با صدا چه در ذهن و چه به‌صورت واقعی تشکیل‌شده است. تندخوانی با بالا بردن تمرکز، قدرت دید و هوشیاری باعث می‌شود که شما با سرعت بالاتری متن را ببینید و درک کنید. این مقاله بر آن است تا صفر تا صد اطلاعات لازم برای آگاهی از تندخوانی، انواع و نحوه بهره‌گیری از آن را در اختیار مشتاقان رشد، توسعه فردی، یادگیری، مطالعه، کتاب و کتابخوانی قرار دهد.

 

همه ما می‌دانیم که سرانه کتابخوانی یکی از شاخص‌های رشد فردی و همین‌طور جامعه است. سرانه کتابخوانی در یک جامعه عقب‌مانده، بسیار پایین و در کشورهای پیشرفته بسیار بالا است. به طور کلی رشد با کتابخوانی و آموزش ارتباط مستقیم دارد.

بنابراین اگر تابه‌حال از فنون و تکنیک‌های تندخوانی استفاده نکرده‌اید، به خاطر داشته باشید که این مهارت که نه فقط دوره‌ای ضروری برای دانش‌آموزان یا دانشجویان بلکه دوره‌ای ضروری برای تمام افراد تأثیرگذار کشور از جمله برای مدیران است.

گذراندن دوره تندخوانی به شما که مشتاق مطالعه و پیشرفت هستید کمک می‌کند تا در میانه سرعت سرسام‌آور زندگی مدرن از زمانتان به بهترین و باکیفیت‌ترین شکل ممکن و در راستای اهدافتان استفاده کنید، هر روز کتاب‌های بیشتری بخوانید و جایگاه‌تان را در میان رقبایتان ارتقا دهید.

تندخوانی فانتوم ۲۰۲۰ چیست؟

تندخوانی فانتوم، موثرترین روش تندخوانی به روز شده و مدرن ایران است که با آخرین متدها به فراگیران کمک می‌کند تا تند خوان شوند، نقشه ذهنی تهیه و حافظه خود را تقویت کنند و کنترل استرس خود را در جهان پرشتاب و پراز ابهام کنونی به دست گیرند.

این دوره اگرچه براساس دوره‌های آموزشی بین‌المللی طراحی شده اما سعید محمدی مدرس و بنیان‌گذار تندخوانی فانتوم تمامی تغییرات لازم جهت کاربرد در زبان پارسی را در این روش اعمال کرده است.

سعید محمدی، بنیان‌گذار تندخوانی فانتوم روند شکل‌گیری علاقه خود به تندخوانی را به این شکل توضیح می‌دهد که در دوران نوجوانی و به علت علاقه شدیدی که به ورزش فوتبال داشت، از تندخوانی استفاده کرد تا بتواند درس‌های مدرسه‌اش را زودتر بخواند و به علاقه خودش یعنی فوتبال برسد. این علاقه به سرعت و پیشرفت در جنبه‌های مختلف زندگی او حضور داشت تا آنجا که تندخوانی به یکی از مهارت‌های مهم او تبدیل شد و به تدریج آموزش آن در محور کارهای او قرار گرفت.

در روش تندخوانی فانتوم تمام تکنیک‌های فوق پیشرفته تندخوانی، کشیدن نقشه ذهنی، تقویت حافظه، تمرکز حواس به‌صورت دسته‌بندی‌شده و گام‌به‌گام ارائه می‌شود.

اگر کنکور یا آزمون مهمی در پیش دارید تندخوانی فانتوم راه میان‌بری برای شما خواهد بود اگرچه تند خوانی فانتوم برای داوطلبان پرانگیزه کنکورکارشناسی ارشد، داوطلبان باهوش کنکور دکترا و مدیران موفق طراحی‌شده اما می‌تواند برای سایر افراد نیز کاربرد داشته باشد و به آن‌ها در مسیر حرفه‌ایشان یاری رساند. کارگاه تندخوانی فانتوم منحصراً توسط گروه  مطالعه شریف  در ایران برگزار می‌شود.

از تندخوانی تا ریاست جمهوری

آیا می‌دانستید روسای جمهور آمریکا جزو برجسته‌ترین افرادی هستند که از تندخوانی استفاده کرده‌اند؟

روزولت، رئیس‌جمهور آمریکا یکی از علاقه‌مندان و سریع‌ترین رهبران جهان در تند خوانی در طول تاریخ بوده است! اسناد حاکی از آن است که روزولت در ابتدا سرعت خواندن متوسطی داشت و در مرحلهٔ اول سعی کرد تا سرعت حرکت چشم‌هایش را بیشتر کند.

روش او شباهت زیادی با روش‌های متداول امروز داشت. روزولت کتاب‌های نویسنده مورد علاقه خود یعنی چارلز دیکنز را با همین روش به انتها رساند

یکی از خصوصیات خواندن او، علاوه بر سرعت این بود که با مرور کلی، موضوع مورد مطالعه را به‌خوبی درک می‌کرد. روزولت علاقه‌مند بود که یک کتاب را بارها بخواند. حتی فهرستی از رمان‌هایی که بارها خوانده بود، تهیه‌کرده بود. می‌گویند روزولت زمانی که در کاخ سفید بود، هر روز قبل از صبحانه یک کتاب می‌خواند و گه‌گاه هم روزی سه کتاب.

جورج واشنگتن مشتاق خواندن همه‌چیز بود. او به مطالعه کتاب‌های انگلیسی بسیار علاقه‌مند بود و حتی حین سوارکاری با اسب نیز کتاب می‌خواند. سرعت مطالعه‌اش چندان بالا نبود، ولی او مجدانه و مستمر، سرعت مطالعهٔ خود را ارتقاء داد.

 جان اف کندی هم دوست داشت که با سرعت بالا مطالعه کند. او با خواندن ۳۰۰ کلمه در هردقیقه از خواندن خود احساس رضایت نداشت. بعد از یادگیری مهارت‌های تندخوانی، سرعت خواندنش را به ۱۲۰۰ کلمه در هر دقیقه رساند و بسیاری از کارمندانش را به یادگیری تندخوانی تشویق کرد.

تاریخچه تندخوانی در جهان

تندخوانی یکی از مهارت‌های مطالعه است و برخلاف نام آن یگانه مزیت آن سرعت نیست زیرا می‌تواند علاوه بر بالا بردن سرعت خواندن، کیفیت خواندن و یادآوری را نیز افزایش دهد. بسیاری از روش‌های تندخوانی از بخش بخش کردن متون و کاهش خواندن با صدا چه در ذهن و چه به‌صورت واقعی تشکیل‌شده است. تندخوانی با بالا بردن تمرکز و قدرت دید و هوشیاری باعث می‌شود که شما با سرعت بالاتری متن را ببینید و درک کنید.

بسیاری، تاریخ تندخوانی را به جنگ جهانی اول و عدم مهارت خلبان‌ها در تشخیص درست و به‌موقع جنگنده‌های دشمن نسبت می‌دهند؛ زیرا عدم مهارت خلبان‌ها می‌توانست به فاجعه بیانجامد به همین دلیل، روانشناسان و متخصصان تربیت کارکنان نیروی هوایی، به بررسی موضوع و یافتن راه‌حل این مشکل پرداختند. آن‌ها وسیله‌ای به نام «تاکیس توسکوپ» را ابداع کردند که در فواصل کوتاه زمانی، تصاویری را روی صفحه خود نشان می‌داد. در ابتدا تصاویر کاملاً بزرگ و با سرعت کم نمایش داده می‌شدند اما رفته‌رفته اندازه تصاویر کوچک‌تر و مدت زمان نمایش آنها کمتر شد. آن‌ها با شگفتی دریافتند که افراد به‌طور متوسط پس از آموزش می‌توانند تصاویری با زمان نمایش یک پانصدم ثانیه را تشخیص دهند.

تاریخ‌نگاران اما به‌طور اختصاصی از فردی به نام اِوِلین وود، معلم مدرسه و پژوهش‌گر یاد می‌کنند که دردهه ۱۹۵۰ میلادی این سؤال برایش ایجاد شد که چرا بعضی از افراد به‌طورمعمول با سرعت بالاتری نسبت به سایر افراد مطالعه می‌کنند. به‌این ترتیب بود که وود خودش را وادار کرد تا با سرعت بیشتری مطالعه کند. سال ۱۹۵۸ زمانی که وود از تلاش‌هایش برای بالا بردن سرعت خسته شده بود به‌طور اتفاقی فهمید که خواندن یک متن با کمک حرکت دست زیر خطوط، به چشم کمک می‌کند تا تمرکز و سرعت بیشتری داشته باشد و روان‌تر روی خطوط حرکت کند.

پس‌ازآن بود که او از دست، به‌عنوان عاملی برای بالا بردن سرعت خواندن استفاده کرد. اِوِلین وود نخستین بار مطالعاتش را در دانشگاه اوتا به دیگران آموزش داد و یک سال بعد مجموعه آموزش‌های عمومی خود را در واشنگتن راه‌اندازی کرد. او این مهارت و تکنیک را به سال ۱۹۶۰ به نام خودش ثبت کرد و این شیوه را تندخوانی نام گذاشت. اکنون این روش در بسیاری از کشورها و مدارس جهان به‌عنوان یک واحد درسی تدریس می‌شود.

درواقع تندخوانی نوعی بالا بردن واکنش قوه بینایی و ذهنی در برابر چیزی است که می‌بینیم. افراد در حالت عادی یک کتاب را باز می‌کنند و کلمه به کلمه و خط به خط آن را به شکل مجزا می‌خوانند درحالی‌که که افراد تندخوان این کار را به‌صورت پیوسته و با حرکت‌های سریع چشم و ادراک بالای ذهنی انجام می‌دهند، دقیقاً شبیه همان کاری که خلبان‌های جنگ جهانی اول مجبور بودند برای دفاع از وطن‌شان بیاموزند.

همان‌طور که دانش‌آموزان ابتدایی، اوایل کار به‌سختی حروف را کنار یکدیگر قرار می‌دهند و یک کلمه را می‌خوانند و سپس این مهارت را افزایش می‌دهند؛ افراد تحصیل کرده هم می‌توانند خواندن خود را از کلمه به کلمه خوانی به عبارت خوانی ارتقاء داده و در کنار روش‌های دیگر، سرعت خود را در خواندن افزایش دهند.

تاریخچه تندخوانی در ایران

آموزش رسمی مهارت تندخوانی در ایران از سال ۱۳۵۳ در رشته کتابداری دانشگاه تهران با پیش‌بینی دو واحد از دروس اصلی با عنوان «روش‌های خواندن» در دوره کارشناسی آغاز شد اما بسیاری از ما با تندخوانی از طریق موسسه نصرت آشنا شده‌ایم. این موسسه یکی از اولین موسساتی بود که در دهه ۶۰ پایه‌گذاری شد و شروع به آموزش مهارت تندخوانی از طریق کلاس‌های حضوری و غیرحضوری کرد. موسسه نصرت در آن سال‌ها با نوارهای کاست پرشده و چند کتابی که برای دانش‌پذیرانش می‌فرستاد، به آن‌ها کمک می‌کرد تا متوجه سرعت خواندنشان شوند و بعد این سرعت را افزایش دهند.

یکی دیگر از مؤسساتی که بیش از یک دهه در مسیر توسعه و رشد مهارت‌های تندخوانی در ایران گام برداشته است، موسسه مطالعه شریف است. موسسه مطالعه شریف از پیشگامان این شاخه از مهارت‌های رشد و توسعه فردی و مهارت‌های مطالعه بوده و هست. این موسسه به مدیریت سعید محمدی تجربیات گذشته را با علم روز دنیا ترکیب کرده و محصولاتی را هم به شکل حضوری و هم غیرحضوری روانه بازار کرده است که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به تندخوانی فانتوم اشاره کرد، در بخش‌های بعدی اطلاعات بیشتری درباره تندخوانی فانتوم کسب می‌کنید.

سعید محمدی مؤسس مجموعه مطالعه شریف، طراح دورهٔ فوق پیشرفته تندخوانی فانتوم در ایران، نویسنده مجموعه کتاب‌های «تندخوانی فانتوم»، «کتاب انسان ۲۰۲۰»، «دانسته‌هایت را به کار بگیر» و عضو هیئت تحریریه مجله خلاقیت است. او متولد ۲۲ مهر ۱۳۶۱ است و در دوران دبیرستان رشته ریاضی و فیزیک و پس از آن در دانشگاه رشته مهندسی شیمی و مهندسی نفت و MBA تحصیل کرده است. سعید محمدی سال‌های بسیار از عمر خود را در دوره‌های متعدد گذرانده و حتی هم اکنون ماهیانه چندین میلیون تومان برای آموختن مطالب جدید سرمایه‌گذاری می‌کند. او همیشه از علاقه سال‌های مدرسه‌اش به فوتبال یاد می‌کند و این‌که چگونه عشق و علاقه او به این ورزش بود که او را واداشت تندخوانی را بیاموزد تا فرصت بیشتری برای پرداختن به علاقه خودش داشته باشد. مهارتی که بعدتر خود، به یکی از علائق جدی‌اش در زندگی و کسب‌وکار تبدیل شد.

همچنین بخوانید  فروشنده موفق بودن یعنی چه؟ چگونه هر چیز را به هرکسی بفروشیم؟

 

چگونه می‌توان تندخوان شد؟

پیش از هر چیز اجازه دهید یکی از موانع مهمی را که نمی‌گذارد ما آنچنان که باید بادقت و سرعت مطالب و متون را بخوانیم، یادآور شویم: استرس. استرس و ترس از درک نکردن خوب مطلب یکی از مهم‌ترین مشکلاتی است که مانع درست خواندن می‌شود و به همین خاطر، داشتنِ اعتماد به نفس هنگام مطالعه یکی از بهترین راهکارهایی است که می‌تواند کیفیت خواندن ما را بالا ببرد.

نگرانی ما از درک نکردن درست مطلب باعث می‌شود ما واژه‌خوانی کنیم و روی هر کلمه متمرکز شویم در حالی که هر نگاه انسان توانایی استخراج شش کلمه و در هر ثانیه توانایی استخراج بیست و چهارکلمه را از یک متن دارد و ترس و نگرانی‌های ما مهم‌ترین عامل کاهش سرعت خواندن ما هستند در ضمن اینکه باید در نظر داشته باشید که آهسته خواندن، درک بالاتری از مطلب را به همراه ندارد بلکه آنچه می‌تواند به ما نشان دهد چقدر مطالب را خوب درک کرده‌ایم، پاسخ دادن به سؤالات مرتبط با متن، ارائه خلاصه یا بازگویی آن است.

پس حتماً به یاد داشته باشید افرادی که تندخوانی نمی‌کنند، افرادی هستند که وسواس و استرس زیادی دارند و احساس می‌کنند که این نحوه مطالعه بر یادگیری درست آن‌ها تأثیر خواهد گذاشت.

عادات غلط مطالعه

تکنیک‌های بسیاری برای تندخوانی وجود دارد که ما در این بخش به موارد مهم آن اشاره خواهیم داشت اما پیش از آن اجازه دهید با موانعی که در مسیر تندخوانی همچون خواندن با صدای بلند، زیرلب خوانی، برگشت به عقب، تلفظ و تکرار کلمات در ذهن، بیشتر آشنا شویم و در قدم بعد به سراغ راهکارها و تکنیک‌های تندخوانی و عادات مثبت مطالعه برویم:

خواندن با صدای بلند

 

حتماً شما هم افرادی را دیده‌اید که فکر می‌کنند با بلند خوانی، مطالب را بهتر فرامی‌گیرند؛ در حالی‌که این نوع از خوانش، مانع تندخوانی است ضمن این که موجب خستگی جسمی و کاسته شدن از انرژی فرد می‌شود و امکان مطالعه در مکان‌های عمومی مثل کتابخانه‌ها را نیز برای افراد محدود می‌کند. پس این نکته را به یاد داشته باشید که مکث کردن روی کلمات، برگشت به عقب و بلندخوانی، سه عادت بد هنگام خواندن هستند که مانع تندخوانی و یادگیری بهتر و سریع‌تر می‌شوند؛ پس اگر جز این دسته از افراد هستید کم‌کم این عادت خود را ترک کنید و مطالعه را به عهده چشم خود بگذارید و از خواندن پرهیز کنید.

زیر لب‌خوانی

زیرلب خوانی هم مانند بلند خواندن، یکی از موانع اصلی تندخوانی است. زیر لب‌خوانی یعنی کلمات را زمزمه کنید به طوری‌که صدای خواندن کلمات را در گوش خود بشنوید. حرکت دادن لب هنگام خواندن نیز حالتی از زیر لب‌خوانی است. این عادت اشتباه نیز مانع تندخوانی است؛ زیرا در این نوع مطالعه کردن، بیشترین سرعت مطالعه شما متناسب با سرعت حرف زدن شما می‌شود؛ یعنی دویست کلمه در دقیقه و حتی کمتر از آن که سرعت خیلی پایینی است. برای مطالعه با سرعت زیاد و درک بالا باید بی‌صدا بخوانید؛ یعنی بین نگاه و مغز خود رابطه مستقیم برقرار کنید. حتماً به این موضوع توجه داشته باشید که مغز و نگاه برای مطالعه، نیازی به شنیدن کلمات به‌منظور درک معنای آن ندارد.

خواندن و تکرار کلمات در ذهن

خواندن و تکرار کلمات در ذهن هم به دلیل وقتی که از خواننده هنگام مطالعه می‌گیرد، از موانع تندخوانی به شمار می‌رود. در این حالت، لب‌ها بی‌حرکت هستند و ارتعاش در گلو احساس نمی‌شود؛ ولی کلمات در ذهن تکرار می‌شوند، برای ترک این عادت در حین خواندن سعی کنید با مجسم کردن صحنه یا تصویر آن چه انجام می‌شود ذهن خود را مشغول کنید.

استفاده نادرست از راهنما

 

انگشت‌گذاری یا به کار بردن انگشت، مداد یا هر وسیله دیگری، اگر موجب توقف و کندخواندن شما شود نادرست است ولی اگر سرعت حرکت انگشت زیاد شود و چشم‌ها تابع حرکت دست باشند، نه فقط دیگر مانع محسوب نمی‌شود که می‌تواند سرعت خواندن را افزایش دهد.

برگشت‌خوانی

برگشت‌خوانی، یعنی برگشتن به کلمات یا خطوط قبلی و دوباره خواندن آن‌ها که بسیاری از خوانندگان به خاطر وسواس زیاد در مطالعه آن را انجام می‌دهند. این عادت اشتباه یکی از بدترین و وقت‌گیرترین عادت‌های نامناسب در مطالعه است که باید آن را هم به تدریج کنار گذاشت.

تمرین برای غلبه با برگشت خوانی

برای این که مشکل برگشت‌خوانی خود را برطرف کنید، وسواس در مطالعه را از خود دور کنید؛ زیرا برگشت‌خوانی، بیشتر در میان افرادی اتفاق می‌افتد که مدام گمان می‌کنند مطلب یا مطالب قبلی را به‌خوبی یاد نگرفته‌اند یا آن مطالب در ذهن‌شان به درستی درک نشده است.

راه آسان مقابله با برگشت‌خوانی این است که کارتی تهیه کنید و بعد از خواندن هر پاراگراف، کارت را روی آن قرار دهید تا دوباره به آن برنگردید و اگر باز هم دچار استرس شدید، مطلب قبلی را برای خودتان توضیح دهید یا نکات کلیدی‌اش را برای خود بازگو کنید.

بهترین توصیه در این زمینه، آن است که برای دیدن بیش از یک کلمه در هر بار، از حرکت دادن سر جلوگیری کنید و فقط چشم‌های خود را حرکت دهید. بدانید که با پیاده‌سازی این اصول می‌توانید با تندخوانی نتیجه بهتری بگیرید. برای افزایش حوزهٔ دید تمرینات نرم افزار EYEQ بسیار مناسب است.

میدان دید محدود

یکی دیگر از موانع تندخوانی مطالعه با کانون دیدی محدود و بی‌انعطاف است؛ زیرا چشم‌های ما عادت کرده است هر بار فقط یک یا دو کلمه را ببیند و به این ترتیب سرعت خود را کاهش می‌دهد. این امر سرعت شما را به شدت کم می‌کند. فردی که مهارت‌های مطالعه دارد به هیچ وجه اجازه نمی‌دهد که چشمش بیش از یک‌لحظه روی چند کلمه یا نشانه مکث کند.

زمانی که توانستیم موانع تندخوانی را کنار بزنیم با سرعت بیشتری به تندخوان بودن نزدیک شده‌ایم، درواقع رفع موانع تندخوانی اولین قدم برای تندخوان شدن است و اما چطور سرعت خواندن خود را افزایش دهیم؟

تندخوانی از چه بخش‌هایی تشکیل شده است؟

می‌توان مسیر تندخوان شدن را به‌طور خلاصه به این گونه عنوان کرد: ترک عادات غلط مطالعه که شامل موارد بالا است و ایجاد عادات جدید و مفید مطالعه که مهم‌ترین نکات آن را در ادامه بررسی خواهیم کرد، نکاتی که با تمرین و استفاده مداوم از آن‌ها می‌توانید نه فقط سرعت مطالعه خود را بسیار بیشتر از سرعت کنونی ببرید بلکه درک و یادگیری شما هم افزایش پیدا می‌کند.

سیر عادات مفید مطالعه در وهله اول آگاهی از روند مطالعه، در وهله بعد بالا بردن سرعت، وسعت و دقت چشم و در مرحله بعدی عبارت خوانی، یافتن کلمات کلیدی، خلاصه نویسی و داشتن نقشه ذهنی و استفاده از تکنیک‌های به یادسپاری است:

مشخص کردن هدف مطالعه

پیش از هرکاری مشخص کنید که هدف شما از مطالعه کتاب چیست و خواندن آن برای شما به چه دقتی نیاز دارد؟ آیا به دنبال گرفتن ایده کلی کتاب هستید یا جزئیات آن هم برایتان اهمیت دارد؟ آیا برای امتحان یا رقابت خاصی مطالعه می‌کنید یا برای سرگرمی این کتاب را به دست گرفته‌اید؟

باا این آگاهی بهتر می‌توانید روش مطالعه خود را انتخاب کنید، قطعاً سرعت شما زمانی که دقت و جزئیات برای شما اهمیت بیشتری دارند نسبت به زمانی که کلیات کتابی را مد نظر دارید، متفاوت است. این تشخیص نسبت به نوع خواندن می‌تواند در وقت شما بسیار صرفه‌جویی کند. لازم نیست برای هر مطلبی، وقت خود را تمام و کمال بگذارید.

دشواری کتاب را تخمین بزنید و از خودتان بپرسید که دوست دارید پس از خواندن کتاب چه چیزی از آن دستگیرتان شود؟ از خودتان سؤال بپرسید و با آگاهی به سمت خواندن بروید.

پیش از شروع کتاب، کتاب را کشف کنید، عنوان، فهرست، مقدمه، مؤخره و بخش‌های مختلف کتاب را سبک و سنگین کنید، اینکه فصل‌های کتاب به چه نسبتی پیش می‌روند؟ آیا خواندن آن‌ها به هم وابسته است یا فصولی دارد که می‌توان آن را بدون نیاز به فصل‌های دیگر و به‌طور مستقل مطالعه کرد؟ خصوصیات ظاهری کتاب را بررسی کنید، کتاب‌های کاغذی را از میانه باز کنید و شیرازه آنها را بررسی کنید و پیش از خواندن، صفحات آن را از بخش‌های ابتدایی، میانی و انتهایی کاملاً باز کنید تا هنگام خواندن مجبور به نگه داشتن صفحه مورد نظر یا نگران برگشت برگه نباشید.

داشتن اعتمادبه‌نفس

همان‌گونه که پیشتر هم گفته شد، یکی از موانع تندخوانی، برگشت به عقب و دوباره‌خوانی است. به‌عنوان علاقه‌مند به یادگیری و مطالعه یا کسی که دوست دارد پیشرفت کنید، باید به این موضوع توجه داشته باشید که دوباره‌خوانی، زمانی اتفاق می‌افتد که شما حس می‌کنید مطلب را به‌خوبی یاد نگرفته‌اید.

این که در هنگام مطالعه، شما به مطالبی برخورد کنید که در مطالعه اول و حتی دوم آن را یاد نگیرید، مسئله‌ای عادی است؛ اما اگر زیاد روی آن مطلب وقت بگذارید و ذهن خود را درگیر کنید، این موضوع، چندان عادی نیست.

همه ما بعضی از مطالب را راحت‌تر و بهتر و برخی را دیرتر متوجه می‌شویم و این به توانایی ما در یادگیری آن موضوع مشخص برمی‌گردد؛ پس وقتی با مطالبی روبه‌رو هستید که یادگیری آن برای‌تان مشکل است، تمام سعی خود را در فهمیدن مطلب اعمال کنید اما اعتمادبه‌نفس داشته باشید و بدون این که دچار وسواس شوید، با یک خلاصه‌نویسی خوب به سراغ مطلب یا درس دیگر بروید و به خود اطمینان دهید که نکات لازم را به‌خوبی می‌دانید.

حتماً به این نکته توجه کنید که برگشت به عقب، به این معنی نیست که شما باید مطالب را بدون یادگیری کامل رها کنید و بروید؛ بلکه به این معنی است که دچار وسواس نشوید؛ پس اگر احساس می‌کنید که مطلبی را به‌خوبی نمی‌دانید تا جایی که می‌توانید و آن مطلب مهم است، بر یادگیری آن اصرار کنید اما اگر مطلبی را یاد گرفته‌اید و در مورد آن دو دل هستید، برگشت به عقب نداشته باشید. یکی از بهترین روش‌های خلاصه‌برداری و افزایش سرعت مطالعه استفاده از نقشه ذهنی است که در مراحل بعدی به آن خواهیم پرداخت.

 

افزایش سرعت چشم با سطحی‌خوانی و اسکن کردن

اولین قدم در تندخوانی، سطحی خوانی یا skimming و اسکن کردن یا scanning متن برای یافتن اندیشه و منظور اصلی نویسنده است؛ بنابراین برای رسیدن به این منظور باید تمام مطالب موجود در متن مورد نظر را به جز اندیشه و نکته اصلی هر پاراگراف نادیده بگیرید. این اولین تجربه در حذف بخش بزرگی از مطالب متنی است که مطالعه می‌کنید. این کار را بدون هیچ‌گونه احساس گناهی انجام دهید و نگران نباشید. فقط سعی کنید که مقصود اصلی و نکته مورد نظر نویسنده را دریابید و با علاقه به مطالعه ادامه دهید.

برای انجام بهتر این کار، باید سرعت خواندن‌تان را افزایش دهید، فهرست مطالب را نگاه کنید، به عناوین اصلی و فرعی توجه کنید و با مرور اجمالی از اصل مطالب آن سر در آورید. فرآیند سطحی خوانی معمولاً به این صورت است که ابتدای هر پاراگراف خوانده می‌شود تا سریع بتوان تصمیم‌گیری که آیا هنوز می‌توان اطلاعات بیشتری از این پاراگراف به دست آورد و به سؤالات مرتبط با خواندن پاسخ داد یا خیر. برخی افراد این کار را به‌طور طبیعی انجام می‌دهند اما سایرین باید آن را با تمرین فرابگیرند. سطحی خوانی معمولاً با سرعتی بالا حدود ۷۰۰ کلمه در دقیقه و بیشتر انجام می‌شود این درحالی‌است که خواندن معمولی سرعتی برابر ۲۰۰ تا ۲۵۰ کلمه در دقیقه است. اسکن کردن هم به معنای داشتن نگاه فعالانه فرد برای گرفتن اطلاعات و استفاده از آن‌ها برای ایجاد یک نقشه ذهنی است (نظم دادن به اطلاعات در یک طبقه‌بندی بصری است به‌طوری که از طریق آن بتوان اطلاعات مرتبط در متن را برای درک بهتر به هم مرتبط کرد.) اسکن کردن شامل گرفتن نکات اصلی، سرتیترها و اطلاعات مهم متن است.

همچنین بخوانید  چطور متن سخنرانی بنویسیم؟ نکاتی برای نوشتن متن سخنرانی

 

تندخوانی مهارتی است که از طریق تمرین به دست می‌آید. خواندن یک متن شامل درک متن آن است که در تمرین‌های تندخوانی از طرق بسیاری به آن اهمیت داده می‌شود: این کار از طریق پیش‌نگاه، نگاه کلی، خواندن، بازگویی، یادداشت برداری و خلاصه‌نویسی و داشتن نقشه ذهنی انجام می‌شود. خواندن و سپس به یادآوردن از طریق خلاصه نویسی یا داشتن نقشه ذهنی در این فرآیند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند. تندخوانی فقط افزایش سرعت خواندن نیست بلکه مهارتی است که موجب می‌شود ما درک بهتری از موضوع مورد مطالعه نیز داشته باشیم.

افزایش میدان دید

از اولین قدم‌های یادگیری مهارت تندخوانی افزایش میدان دید است که به واسطه آن می‌توانید با سرعت بالا در مطالعه نتیجه بهتری بگیرید. چشم، تنها وسیله برای دیدن و به‌عبارت‌دیگر یک عامل واسطه است. ما با چشم نمی‌خوانیم؛ بلکه این کار را با مغزمان انجام می‌دهیم. چشم، تنها تصاویر را به مغز منتقل می‌کند اما عمل اصلی دیدن در مغز انجام می‌شود. چشم اگر خوب آموزش‌دیده باشد، می‌تواند چند کلمه را درآن واحد تصویربرداری و به مغز ارسال کند.

مغز در مقایسه با چشم از سرعت بیشتری برخوردار است. شما باید به چشمان خود بیاموزید که به جای تک‌تک کلمات، مجموعه‌ای از کلمات را در نظر داشته باشد؛ به‌این‌ترتیب، چشم در یک سطر، توقف‌های کمتری خواهد داشت.

مرکز بینایی در مغز، بسیار سریع و توانمند عمل می‌کند؛ به‌طوری‌که حتی اگر بخشی از کلمه را ببیند، قادر به کشف آن خواهد بود. تلاش شما برای افزایش میدان دید مهم است؛ زیرا ما در بسیاری از موارد با مطالبی برخورد می‌کنیم که یا چندان مهم نیستند یا درباره آن‌ها می‌دانیم و نیاز چندانی به‌دقت و صرف وقت ندارند.

تمرین افزایش میدان دید

یکی از تمرین‌ها مربوط به توسعه حوزه دید، تمرینی به نام تمرین ستاره دریایی است.

برای انجام تمرین ستاره دریایی باید مطابق شکل فوق روی یک کاغذ A4 یک ستاره بکشید.

برای دریافت تمرین‌های بیشتر، ایمیل خود را در بخش زیر وارد کنید:

سپس با چشم نقاط شماره دار را مطابق با دستور العمل زیر دنبال کنید:

ابتدا چشمتان را به ترتیب از شماره 1 به 2 به 3 به 4 به 5 و درنهایت به شماره 1 بازگردانید و این‌بار حرکت برعکس از شماره 1 به 5 به 4 به 3 به 2 و سپس بازگشت به شماره 1 را انجام دهید.

 توجه داشته باشید که هنگام حرکت از شماره‌ای به شماره دیگر طول مسیر را هم با چشم دنبال کنید.

این تمرین را ۱ الی ۳ بار با فاصله در روز و هر بار به مدت ۳۰ ثانیه انجام دهید.

تمرکز حواس

یکی از عواملی که تندخوانی را تسهیل می‌کند، تمرکز است. اگر در هنگام مطالعه تمرکز نداشته باشید، ذهن شما به‌جای پرداختن به مطلب اصلی به چیز دیگری معطوف می‌شود؛ به‌عبارت‌دیگر، دچار حواس‌پرتی می‌شود. پس با بهره‌گیری از تکنیک‌های تمرکز حواس، سعی کنید که افکار خود را متمرکز کنید تا مطالب را سریع‌تر و بهتر یاد بگیرید. انتخاب مکان و زمان درست مطالعه نیز در میان نقش بسیار مهمی دارد.

 تمرین تمرکز حواس ۱

یکی از روش‌های شناخته‌شده بدین صورت است که روی یک تصویر ساده مانند یک مثلث قرمز تمرکز کنید و سپس تلاش کنید که این تصویر را به وضوح با چشم ذهن خود ببینید. اگر تصویر تیره یا ناواضح شد، دوباره و دوباره آن را به‌وضوح مجسم کنیم و با مداخله مداوم ذهن مقابله نماییم. ذهن به تدریج دست از مقاومت برمی‌دارد و آرام می‌شود و ما بیشتر و بیشتر بر افکارمان کنترل پیدا می‌کنیم. به خاطر داشته باشید که افزایش تمرکز و کنترل ذهن کاری سخت و زمان‌بر است.

برای دریافت تمرین‌های بیشتر ایمیل خود را در باکس زیر وارد کنید.

یادداشت برداری

 

برای بهبود سرعت مطالعه خود، یادداشت برداری، بسیار کارآمد و مفید است. در یادداشت برداری باید فقط کلماتی یادداشت شوند که بار معنایی داشته باشند. یک واژه کلیدی، هم خودش دارای اهمیت است و هم آن‌چه را که تداعی می‌کند؛ بنابراین، یک کلمه یا یک تصویر کلیدی، باید هم تداعی‌کننده مفهوم اصلی باشد و هم حجم زیادی از اطلاعات مربوط به آن را به ذهن بیاورد.

شما می‌توانید یادداشت برداری را در گوشه‌های کتاب خود انجام دهید تا با مطالعه مجدد بهتر به خاطر آورید که این نکات مربوط به چه مطالبی بوده است و حتماً می‌توانید با تندخوانی نتیجه بهتری بگیرید و به سرعت بالاتری در مطالعه دست یابید.

انواع خواندن

انواع خواندن تأثیر عمیقی بر سرعت خواندن دارد. زمانی که شما مطلبی را کلمه به کلمه می‌خوانید، چشمانتان اغلب به عقب برمی‌گردند و کلمه یا خط قبلی را مرور می‌کنند؛ همچنین ممکن است که ما روی یک کلمه خاص حتی بعد از این‌که آن را خوانده باشیم، باقی بمانیم. این مسائل ظاهری در کاهش سرعت خواندن و درک ما تأثیرگزارند. در مجموع ما با سه نوع کلی خوانش و در نتیجه سه سرعت مختلف مواجه هستیم که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

⦁ خواندن در ذهن:

در این حالت از خواندن، ما هر کلمه را در ذهن خود وبرای خودمان می‌خوانیم که این نوع از خواندن، کُندترین نوع خواندن است. بسیاری از افرادِ دارای هوش بالا که از این روش استفاده می‌کنند، سرعتی معادل ۲۵۰ کلمه در دقیقه دارند.

⦁ خواندن صدادار:

 در این روش ما صدای کلمات را در واقع یا زیرلب نیز می‌شنویم. این روش هم یکی از روش‌های خواندن است که آن هم سرعت پایینی دارد.

⦁ خواندن تصویری:

 در این روش افراد معنای کلمات را درک می‌کنند به جای آن که آن را در ذهن یا از طریق دهان بازخوانی کنند. این روش سریع‌ترین روش خواندن به شمار می‌رود.

به‌طور کلی افرادی که مطالب را در ذهنشان روخوانی می‌کنند سرعتی معادل ۲۵۰ کلمه در دقیقه دارند. آن‌هایی که کلمات را با صدا می‌خوانند، نهایتاً سرعتشان معادل ۴۰۰ کلمه در دقیقه است و افرادی که متن یا کتاب را به لحاظ بصری می‌خوانند سرعتی نزدیک به ۷۰۰ کلمه در دقیقه دارند که چیزی در حدود سه برابر افراد دسته اول است.

فتوریدینگ یا عکس خوانی چیست؟

عکس خوانی زیر مجموعه خواندن بصری و به معنای کار کردن با بهترین و قدرتمندترین بخش‌های مغز انسان، یعنی هر دو نیمکره راست و چپ مغز است.

تحقیقات حاکی از آن است که اطلاعات تصویری بهتر و سریع‌تر از اطلاعات متنی در مغز انسان‌ها ماندگار می‌شوند و قدرت ذخیره‌سازی و بازیابی اطلاعات تصویری در مقایسه با متون قابل قیاس نیست. علاوه بر این، سیستم عکس خوانی بیشتر روی بخش ناخودآگاه انسان متمرکز است که چیزی حدود ۹۰ الی ۹۵ درصد از اطلاعات ما را فراهم می‌کند، بخشی که قدرتی نامحدود در دریافت و ذخیره اطلاعات دارد. پژوهش‌ها نشان داده است که ما برای یادگیری ابتدا با بخش ناخودآگاه خود شروع می‌کنیم و سپس آن را به بخش خودآگاه منتقل می‌کنیم، سیستم عکس‌خوانی استفاده از تمامی قابلیت‌های کمتر به کار رفته ذهن است. ما در سیستم عکس خوانی ازتکنیک‌های ویژه‌ای برای استفاده از نهایت قدرت ذهن خود بهره می‌بریم.

عکس خوانی به معنای سریع خواندن نیست بلکه به این معناست که ما چگونه سریع‌تر از قبل درک می‌کنیم و یاد می‌گیریم. در عکس خوانی ما یک صفحه از یک کتاب را با سرعتی برابر چند ثانیه مرور می‌کنیم و اطلاعات را مستقیم به آن قسمت‌هایی از مغز می‌فرستیم که قابلیت پردازش گسترده‌ای دارند و در مرحله بعد اطلاعات جدید را با دانش پیشین مرتبط می‌کنیم. در این روش ما از هر دو نیمکره مغزمان استفاده می‌کنیم و بدین ترتیب مطالب بیشتری در ذهن ما باقی می‌ماند.

عکس خوانی یا فوتوریدینگ به ما کمک می‌کند تا از پس موانع و محدودیت‌های بخش خودآگاه ذهن برآییم و با روشی متفاوت مطالب را ادراک کنیم.

عکس‌خوانی مراحل مشخصی دارد. ما در ابتدا باید خودمان را برای کاری که می‌خواهیم انجام دهیم، آماده کنیم: یعنی برای خواندن. همان‌طور که پیشتر هم گفته شد باید بدانیم که برای چه هدفی دست به مطالعه زده‌ایم و در مرحله بعدی برای وارد مرحله پیش مطالعه می‌شویم که همه جزئیات کتاب را شامل فهرست‌ها، ضمیمه‌ها و مانند آن را نگاه می‌کنیم و درکی کلی از کتابی مورد نظر را به دست می‌آوریم. در این مرحله همچنین کلمات کلیدی مرتبط با هدف خود را در کتاب جستجو می‌کنیم.

الان دیگر مرحله عکس خوانی است. در این مرحله باید از نظر روانی و جسمی در وضعیت آرامی باشیم و با استفاده از تکنیک‌های خاص عکس برداری ذهنی، صفحات کتاب را به بخش ناخودآگاه خود وارد کنیم. این مرحله سرعت پردازش اطلاعات چیزی برابر ۲۵۰۰۰ کلمه در دقیقه و بیشتر است. این اطلاعات در بخش ناخودآگاه ذهن برای کاربردهای بعدی باقی می‌مانند.

پس از این مرحله است که ما با تکنیک‌هایی همچون نقشه ذهنی اطلاعات دریافت شده را به خودآگاه ارسال می‌کنیم و در مراحل بعدی از آن‌ها استفاده می‌کنیم. پس از مرحله عکس خوانی، نوبت به خواندن متن با سرعت مطلوب برای هر بخش است. دقیقاً شبیه به رانندگی؛ ما متن را در بخش‌های مختلف مطابق سرعت مورد نیازمان می‌خوانیم.

نقشه ذهنی چیست و چرا به افراد تندخوان کمک می‌کند؟

آیا تا به حال به شاخ و برگ درختان توجه کرده‌اید؟ می‌بینید که به چه زیبایی هر شاخه به شاخک‌های کوچک‌تری تقسیم شده است؟ کل هستی بر این پایه است و حتی نورون‌های عصبی درون بدن ما نیز شبیه همین شاخ و برگ گیاهان هستند.

افراد برای یادگیری بهتر و خلاصه کردن مطالب از اشکال و نمودارهایی شبیه درخت استفاده می‌کردند و هر مطلب با جزئی‌تر شدن شاخ و برگ بیشتری پیدا می‌کند. در دوره جدید فردی به نام تونی بوزان با نوشتن کتابی با نام نقشه ذهنی و طراحی نرم‌افزار، این سبک را به نام خود درآورد.

نقشه ذهنی به معنای استفاده از نمودار، اشکال و اعداد برای درک بهتر مفاهیم است. هنگام درس خواندن یا در زمان خلاصه‌نویسی سر کلاس‌های مدرسه و دانشگاه این روش بسیار مؤثر است. ما خواه ناخواه از این روش در کلاس‌ها، هنگام درس خواندن جلسات کاری استفاده می‌کنیم؛ گویی در غریزه ما وجود دارد. نقشه ذهنی مانند درختی است که شاخ و برگ‌های مختلفی دارد.

همچنین بخوانید  راه‌های تقویت حافظه کودکان دبستانی

آقای تونی بوزان به این روش سامان داد و قوانین و نرم‌افزار خاصی برای آن طراحی کرد که با بیان قوانین، به ما در کشیدن نقشه‌های ذهنی بهتر کمک می‌کند. به گفته آقای بوزان نقشه ذهنی با طبیعت ما هم‌راستا و هم‌سو است و در واقع شکلی متفاوت از یادگیری به‌صورت ساختار شعاعی است.

نقشه ذهنی آیینه‌ای از ذهن ماست و نشان می‌دهد که چگونه اطلاعات در مغز ما پردازش می‌شود. قبلاً تصور می‌شد که این عمل به‌صورت خطی انجام می‌شود، اما امروزه ثابت شده است که به‌صورت شعاعی است.

از مزایای کشیدن نقشه ذهنی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

⦁ باعث افزایش سرعت یادگیری می‌شود.

⦁ ارتباط بین نیمکره چپ و راست را افزایش می‌دهد و در نتیجه عملکرد مغز ما را چندین برابر می‌کند.

⦁ ذهن خلاق و ایده‌پرداز ما را روشن می‌کند.

⦁ به دلیل تشکیل یک تصویر بزرگ درک بهتری از مفاهیم خواهید داشت.

⦁ به دلیل طبقه‌بندی اطلاعات دسترسی و یادآوری بهتر خواهد بود.

⦁ به دلیل استفاده از رنگ‌ها و اشکال، یادآوری راحت‌تر خواهد بود.

⦁ مرور مطالب برایتان راحت‌تر می‌شود؛ کافی است به نقشه ذهنی خود نگاهی بیاندازید.

⦁ برای افرادی که آزمون‌ها یا جلسات کاری مهمی دارند بسیار کاربرد دارد.

به این ترتیب به یاد داشته باشید که علاوه بر تقویت چشم و حرکت از کلمه خوانی به عبارت‌خوانی و درآوردن عبارت‌های کلیدی، عکس‌خوانی، یادداشت برداری، خلاصه نویسی و داشتن نقشه ذهنی در یادگیری و یادآوری مطالب خوانده شده نقش بسیار مهمی دارد؛ اما شاید اکنون این سؤال برای شما مطرح شود که سرعت مطلوب مطالعه چه میزان است.

سرعت مطلوب مطالعه چه مقدار است؟

پیش از هر چیز اجازه دهید که ما نحوه محاسبه سرعت خواندن را با شما در میان بگذاریم. ما برای محاسبهٔ سرعت مطالعه به نحو زیر عمل می‌کنیم:

برای نمونه یک متن کوتاه را در نظر داشته باشید (مثلاً یک متن ۵۰ خطی)، سپس تعداد متوسط کلمات هر سطر را به دست آورید (که چیزی معادل ۱۰ کلمه در هر سطر می‌شود) و سپس آن را در تعداد سطرها ضرب کنید، ۵۰۰ = ۱۰ × ۵۰. متن را می‌خوانید و زمان آن را ثبت می‌کنید و سپس با استفاده از فرمول زیر سرعت مطالعهٔ خود را به دست می‌آورید:

 

بدین ترتیب اگر عدد نهایی شما برای مثال عدد ۴۰۰ باشد، نشان می‌دهد که سرعت مطالعه شما ۴۰۰ کلمه در دقیقه است. براساس آمارهای موجود افرادی که سرعت مطالعه آن‌ها بیش از ۶۰۰ کلمه در دقیقه است، افراد تندخوان محسوب می‌شوند.

بسیاری از تحقیقات حاکی از آن است که سرعت متوسط مطالعه در بین بزرگ‌سالان حدود ۲۰۰ الی ۲۵۰ کلمه در دقیقه است که متأسفانه آمارها در کشور ما سرعتی پایین‌تر از این عدد را نشان می‌دهد. البته دانشجویان به احتمال زیاد سرعت بیشتری دارند و سرعت آن‌ها حدود ۳۰۰ کلمه در دقیقه است. اگر بخواهیم دید بهتری نسبت به تندخوانی و سرعت مناسب آن داشته باشیم بد نیست مقایسه‌ای میان خواندن و سخنرانی‌های عمومی به عمل بیاوریم.

یک سخنران حرفه‌ای در هر دقیقه می‌تواند با سرعتی برابر ۱۶۰ کلمه در دقیقه پیام‌های خود را بیان کند. البته سرعت‌های بالاتر هم وجود دارد اما پیشنهاد می‌شود که گوینده کتاب‌های صوتی با همین سرعت کتاب را بخواند زیرا درک آن برای مخاطبان ساده‌تر و راحت‌تر خواهد بود اما جالب است بدانید که برخی از سخنرانان شامل افرادی که در حراجی‌ها تریبون را در اختیار دارند، می‌توانند تا ۴۰۰ کلمه در دقیقه نیز صحبت کنند. از سوی دیگر ما افکار خودمان را با سرعتی در حدود ۱۰۰۰ تا ۳۰۰۰ کلمه در ذهن مرور می‌کنیم. از مقایسه این اعداد می‌توانیم متوجه شویم که سرعت پردازش ذهن چقدر بیشتر از توانایی‌های کنونی ما در خواندن است و نکته دیگر این‌که تبدیل کلمات به اصوات چطور می‌تواند سرعت خواندن را کاهش دهد.

تندخوانی و تقویت حافظه چگونه به یکدیگر کمک می‌کنند؟

اکنون متوجه شده‌اید که اگر بتوانیم سرعت و دقت چشم و دامنه دید خود را افزایش دهید می‌توانیم سریع‌تر بخوانیم و تندخوان شویم اما این نکته را هم باید در نظر داشته باشیم که تندخوانی واقعی به معنای فقط سریع‌تر یا به عبارتی سرسری خواندن و درنتیجه کاهش تمرکز و یادآوری مطالب نیست بلکه برعکس افرادی که به شکلی غیر صحیح مطالعه می‌کنند معمولاً بیشتر دچار عدم تمرکز و فراموشی می‌شوند زیرا شخصی که با سرعت‌بالا در حال مطالعه است ناچار است برای بالا بردن دقت خود تمرکز کند و تمرکز می‌تواند در انتقال مفاهیم به حافظه بلندمدت ما مؤثر باشد.

همان‌طور که می‌دانیم همه ما دارای دو نوع حافظه کوتاه‌مدت و بلندمدت هستیم. همه چیزهایی که ما با آن‌ها مواجه می‌شویم ابتدا وارد حافظه کوتاه‌مدت ما می‌شوند و در صورت تمرین است که به حافظه بلندمدت منتقل می‌شوند.

ما در بیشتر موارد خواهان آن هستیم که چیزهای خوانده شده را در حافظه بلندمدت به یاد داشته باشیم و بتوانیم در موارد لازم دوباره به آن‌ها رجوع و از آن‌ها استفاده کنیم که تمرکز هنگام خواندن یکی از مهم‌ترین روش‌ها برای حفظ و نگهداری آموخته‌های جدید است.

در آموزش‌های تندخوانی علاوه بر نحوه سریع خواندن به فراگیران، آموزش‌هایی در زمینه کنترل عوامل محیطی و انتخاب زمان و مکان درست هم آموزش داده می‌شود تا قدرت تمرکز و درنتیجه قدرت یادآوری آن‌ها افزایش پیدا کند. به این ترتیب در کنار سریع‌تر خواندن، یادداشت برداری و خلاصه کردن مطلب و داشتن نقشه ذهنی به کمک سایر عوامل می‌آیند و می‌توانند در کنار یکدیگر هم سرعت خواندن و هم انتقال مفاهیم به حافظه بلند مدت را تقویت کنند.

از سوی دیگر یکی دیگر از روش‌های انتقال مطالب به حافظه بلندمدت این است که اطلاعات قدیم را با اطلاعات جدید پیوند بزنیم، آن‌ها را تجسم کنیم و از تجسم اطلاعاتی که به دست آورده‌ایم، نشانه‌های بصری ایجاد کنیم، نمودارها و ارقام را در حاشیه یادداشت‌های خود طراحی کنیم یا مطالب مهم را با رنگ‌های مختلف متمایز کنیم.

آزمون حافظه

همان‌طور که گفتیم حافظه به دو بخش کوتاه‌مدت و بلندمدت تقسیم می‌شود. گفته می‌شد که با افزایش سن حافظه بلندمدت ثابت می‌ماند و حافظه کوتاه مدت تحلیل می‌رود، یعنی مغز قادر به ثبت اطلاعات جدید نیست؛ اما تحقیقات جدید ثابت کرده‌اند که می‌توانیم با انجام فعالیت‌هایی مغز را وادار کنیم تا سلول‌ها و شبکه‌های عصبی جدیدی بسازد. بهتر است روزانه تمرین کنیم و برخی شماره تلفن‌های مهم را حفظ نماییم. اسامی افراد را با شغلشان در ذهن نشانه‌گذاری کنیم و حفظ نماییم. حل جدول نیز به افزایش IQ کمک می‌کند. در ادامه تستی برای حافظه آورده شده است  که با هم حل می‌کنیم.

کلماتی را که در زیر آمده‌اند درمدت ۲ دقیقه به خاطر بسپارید. بعد از پایان ۲ دقیقه کاغذی را روی کلمات بگذارید و کلماتی را که به خاطر می‌آورید یادداشت کنید.

کلمات:

موز، حمام، نقره، کاشی، ماژیک، قاب عکس

مستند، جعفر، یخچال، روزنامه، ماکارونی، گربه

مورچه، پیاز، دکتر، مازندران، سرباز، بانک

داستان، قطعه، میمون، گاری، نوشابه، شارژر

بغداد، پدربزرگ، حیوان، دست، گریه، جنگل

نتیجه تست حافظه:

⦁ در صورتی که بتوانید ۲۶ تا ۳۰ کلمه را یادآوری کنید، حافظه شما عالی است.

⦁ در صورتی که بتوانید ۲۲ تا ۲۶ کلمه را یادآوری کنید، حافظه شما خیلی خوب است.

⦁ در صورتی که بتوانید ۱۸ تا ۲۲ کلمه را یادآوری کنید، حافظه شما خوب است.

⦁ در صورتی که بتوانید ۱۴ تا ۱۸ کلمه را یادآوری کنید، حافظه شما تقریباً خوب است.

⦁ در صورتی که بتوانید ۱۰ تا ۱۴ کلمه را یادآوری کنید، حافظه شما متوسط است.

⦁ در صورتی که بتوانید کمتراز ۱۰ کلمه را یادآوری کنید، حافظه شما ضعیف است.

امروزه نرم‌افزارها و بازی‌هایی وجود دارد که تست هوش و حافظه دارند. می‌توانید این نرم‌افزارها را در گوشی یا لپ‌تاپ خود نصب نمایید و از امکانات آن‌ها استفاده کنید.

نکات جالب درباره تندخوانی

 

جالب است بدانید با توجه به تست سرعت تندخوانی  که در بین دانشجویان گرفته شد، دانشجویان ایرانی ۲۰۰ کلمه در یک دقیقه، دانشجویان کشور آمریکا ۷۰۰ کلمه در یک دقیقه و در دانشجویان کشور ژاپن به بیش از ۱۰۰۰ کلمه در یک دقیقه تسلط دارند. بیل گیتس روزی بیان کرد اگر می‌توانست یک قدرت استثنایی داشته باشد این قدرت مسلماً بالاتر بردن سرعت تندخوانی‌اش بود.

بالاترین رتبه تست سرعت خواندن در دنیا به کشور آمریکا تعلق دارد زیرا طبق تحقیقات انجام شده برخی افراد در کشور آمریکا می‌توانند بالاتر از ۴۰۰۰ کلمه در یک دقیقه را بخوانند و این یعنی قدرت قوی در تندخوانی. با توجه به آماری که در دسترس ما هست در کشور ایران تست سرعت مغز جهت تندخوانی ۱۵۰ تا ۲۵۰ کلمه در یک دقیقه است. البته ناگفته نماند در تست سرعت عملکرد مغز فقط تندخواندن شرط نیست بلکه باید این سرعت به همراه درک مطلب اتفاق بیفتد.

آخرین آمارها حاکی از آن است که آنا جونز با داشتن سرعتی برابر ۴۲۵۱ کلمه در دقیقه توانسته است، رتبه نخست تندخوانی جهان را به خود اختصاص دهد. آنا جونز  ۶ بار قهرمان مسابقات جهانی تندخوانی شده و توانسته کتاب «هری‌پاتر و یادگاران مرگ» را در ۴۷ دقیقه و ۱ ثانیه و با سرعت سرسام‌آور ۴۲۵۱ کلمه بر دقیقه بخواند. او سپس برای این کتاب در نشریه ایندیپندنت و شبکه تلویزیونی اسکای نقد و یادداشت نوشته و طی این نقدها، در کمال صداقت تجربهٔ تندخوانی‌اش را در خواندن این کتاب با دیگران به اشتراک گذاشته است. سین آدام هم فرد دیگری است که در سرعت مطالعه توانسته رتبه بعدی دنیا را به خود اختصاص دهد. سین آدام توانایی خواندن ۳۸۵۰ کلمه در یک دقیقه را دارد.

نتیجه‌گیری

ما در این مقاله سعی کردیم تا نکات کلیدی و مهم مهارت تندخوانی و تقویت حافظه به شکل عام و مهارت تندخوانی فانتوم را به شکل خاص برای شما توضیح دهیم.

همیشه به یاد داشته باشید که استرس یکی از مهم‌ترین موانع مطالعه، و اعتماد به نفس یکی از پشتیبانان مهم شما در فراگیری تندخوانی است. نکات کلیدی مهم دیگری را هم تحت دو عنوان کلی عادت‌های غلط و عادت‌های مثبتِ مطالعه بررسی کردیم و ادامه مطلب را با طرح نکاتی تحت عناوینِ انواع خواندن، فتوریدینگ و داشتن نقشه ذهنی و ارتباط تندخوانی و تقویت حافظه ادامه دادیم. در چند بخش از تمرینات تندخوانی استفاده کردیم تا شما بیشتر با روند این تکنیک آشنا شوید و این متن سرآغازی باشد برای درک اهمیت و ضرورت این رشته نوین در سبک زندگی مدرن.

امیدواریم این مقاله به شما کمک کرده باشد تا هرچند کوتاه ولی در حد امکان به‌شکل چندجانبه‌ای با این مهارت مهمِ مطالعه آشنایی پیدا کرده باشید. به قول بنیان‌گذار موسسه مطالعه شریف، آقای سعید محمدی، فقط ۴٪ افراد جامعه خوشحال، ثروتمند، موفق و دوست‌داشتنی هستند. بنابراین اگر دوست دارید جزو این ۴٪ باشید و در شرایط بحرانی هم به‌راحتی از زندگی لذت ببرید و تا بی‌نهایت پیشرفت کنید باید فانتوم بودن را یاد بگیرید و یادتان باشد فقط یک بار زندگی خواهیم کرد پس فرصت آموختن را از دست ندهیم.